Erken doğum, hamilelik süresinin beklenenden daha kısa sürmesi anlamına gelir. Bu durum, hem anne hem de bebek için riskler içerebilir. Erken doğumun belirtileri, sebepleri ve sonuçları hakkında bilgi sahibi olmak, erken doğumun önlenebilmesi veya etkilerinin minimize edilmesi için önemlidir. Bu makalede, erken doğum hakkında tüm bilinmesi gerekenler, belirtileri, sebepleri ve sonuçları hakkında bilgi sunulacaktır.
Erken Doğum Nedir?
Erken doğum, beklenen doğum tarihinden önce olan doğumdur. Normalde, hamilelik süresi 9 ay olarak kabul edilir ve beklenen doğum tarihi bu sürenin son günü olarak hesaplanır. Ancak bazen hamilelik süresi beklenen doğum tarihinden önce tamamlanır ve bebek erken doğum yapar. Erken doğum, bebeğin doğum tarihinden 37 hafta veya daha az süre önce doğması anlamına gelir. Erken doğum, bebeklerin gelişimini tamamlamamasına neden olabilir ve bu nedenle de sağlık sorunlarına yol açabilir.
Erken Doğum Nedenleri
Erken doğumun nedeni bazen tespit edilememekle birlikte, bazı faktörler erken doğum riskini artırabilir. Bu faktörler arasında şunlar sayılabilir:
- Önceki erken doğum geçirmiş olmak: Önceki erken doğum geçirmiş olanlar, tekrar erken doğum geçirme riski taşırlar.
- Hamilelik sırasında yüksek tansiyon veya diyabet: Hamilelik sırasında yüksek tansiyon veya diyabet gibi sağlık sorunları olanlar, erken doğum riski taşırlar.
- Hamilelik sırasında düşük yapmış olmak: Hamilelik sırasında düşük yapmış olanlar, tekrar erken doğum geçirme riski taşırlar.
- Rahim duvarında anormallikler: Rahim duvarında anormallikler olanlar, erken doğum riski taşırlar.
- İlk gebelik: İlk gebelik olanlar, erken doğum riski taşırlar.
- Geçirilen cerrahi müdahaleler: Özellikle rahim duvarında yapılan cerrahi müdahaleler, erken doğum riskini artırabilir.
- İki veya daha fazla bebek bekleyenler: İki veya daha fazla bebek bekleyenler, erken doğum riski taşırlar.
- İlaç kullanımı: Bazı ilaçlar, erken doğum riskini artırabilir. Hamilelik sırasında kullanılan ilaçların doktora danışılarak seçilmesi önemlidir.
- Sigara ve alkol kullanımı: Sigara ve alkol kullanımı, erken doğum riskini artırabilir. Hamilelik sırasında bu zararlı alışkanlıkları bırakarak sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürmek önemlidir.
- Stres: Yüksek düzeyde stres, erken doğum riskini artırabilir. Hamilelik sırasında stresi azaltmaya yönelik yöntemler uygulanabilir.
Erken doğumun nedeni her zaman tespit edilemeyebilir. Ancak, bu faktörler erken doğum riskini artıran unsurlar olabilir ve hamilelik sırasında doktora danışılarak önlenebilir ve tedavi edilebilir. Önemli olan, hamilelik sırasında doktora düzenli olarak gitmek ve gerektiğinde tavsiye edilen ilaçları kullanmak, sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürmek ve stresi azaltmaya yönelik yöntemler uygulamaktır.
Erken Doğum Belirtileri
Bir önceki başlıkta da belirtildiği gibi erken doğum, bebeğin 37 haftadan daha az sürede doğum yapması anlamına gelir. Erken doğum, bebeğin sağlıklı bir şekilde büyüyememesi ve gelişememesi nedeniyle ciddi sonuçlar doğurabilir. Bu nedenle, erken doğum belirtilerini tespit etmek ve doktora başvurmak önemlidir. Erken doğum belirtileri arasında adet gibi düzenli kasılmalar, akıntı, ağrı, sancı ve rahim aşağı inmesi sayılabilir.
Erken doğum belirtileri arasında şunlar sayılabilir:
- Adet gibi düzenli kasılmalar: Bu kasılmalar, bebeğin doğumu öncesinde rahim duvarının kasılması olarak bilinir. Ancak, 37 haftadan daha az sürede bu kasılmalar olması erken doğum belirtisi olabilir.
- Akıntı: Bebeklerin doğum öncesinde rahim duvarından gelen sıvı, bebeğin amniyon sıvısının bir parçasıdır. Ancak, 37 haftadan daha az sürede bu sıvının fazla olması veya renginin açık olması erken doğum belirtisi olabilir.
- Ağrı: Erken doğum belirtisi olarak ağrı, genellikle karın altında veya kasık bölgesinde hissedilebilir. Ancak, ağrının nedeni mutlaka erken doğum değildir ve doktora danışılması gerekir.
- Sancı: Erken doğum belirtisi olarak sancı, adet sancısına benzer bir şekilde hissedilebilir. Ancak, sancının sıklığı ve şiddeti normalden fazla olabilir.
- Rahim aşağı inmesi: Erken doğum belirtisi olarak rahim aşağı inmesi, bebeğin doğum öncesinde rahim aşağı doğru hareket etmesi olarak bilinir. Bu hareket, bebeğin doğum kanalına doğru indiğini gösterir.
Erken doğumun önlenebilmesi için, hamilelik sırasında doktora düzenli olarak gitmek ve gerektiğinde tavsiye edilen ilaçları düzenli olarak kullanmak önemlidir. Ayrıca, stres, sigara içme ve alkol kullanımı gibi zararlı alışkanlıkları bırakarak hamileliği sağlıklı bir şekilde sürdürmek de önemlidir. Tekrar belirtmek gerekirse; Erken doğumun nedeni bazen tespit edilememekle birlikte, bazı faktörler erken doğum riskini artırabilir. Bu faktörler arasında, önceki erken doğum geçirmiş olmak, hamilelik sırasında yüksek tansiyon veya diyabet gibi sağlık sorunları olanlar, hamileliğin ilk 3 ayında düşük yapmış olanlar veya rahim duvarında anormallikler olanlar sayılabilir. Erken doğum, doktora danışılarak önlenebilir ve tedavi edilebilir. Hamilelik sırasında doktora düzenli olarak gitmek ve gerektiğinde tavsiye edilen ilaçları kullanmak, erken doğum riskini azaltmaya yardımcı olabilir. Hamilelik sırasında sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürmek de önemlidir.
Erken Doğum Sebepleri
Erken doğumun nedenleri çeşitlidir ve bazen tahmin edilemez. Ancak bazı yaygın sebepler şunlardır:
- Plasenta problemleri: Plasenta, hamilelik sırasında bebeğin gerekli oksijen ve besinleri almasını sağlayan dokudur. Plasenta problemleri, bebeğin yeterli oksijen ve besin alamamasına neden olabilir ve bu da erken doğum riskini artırabilir.
- Rahim ağzının açılması: Rahim ağzının erken açılması, bebeğin doğum kanalına düşmesine neden olabilir ve erken doğum riskini artırabilir.
- İntrauterin büyüme geriliği: Bebek, normal hamilelik süresi boyunca yeterince büyümemişse, doğum tarihi beklenenden önce olabilir.
- Gebelikte enfeksiyon: Hamilelik sırasında cinsiyeleşme gibi enfeksiyonlar, erken doğum riskini artırabilir.
- Gebelikte hipertansiyon: Gebelikte hipertansiyon, rahim içinde bebeğin yeterli oksijen alamamasına neden olabilir ve erken doğum riskini artırabilir.
Erken doğum, bebeğin sağlığı için ciddi bir risk olabilir. Bebekler, normal hamilelik süresi boyunca yeterince büyüyememişse, vücutları yeterince gelişmemiş olabilir ve bu nedenle de solunum, sindirim ve diğer fonksiyonları düzgün çalışmayabilir. Ayrıca, bebekler erken doğum yaptıklarında, beyin gelişimi tam olarak tamamlanmamış olabilir ve bu da beyin hasarına yol açabilir.
Erken doğum, anneler için de ciddi bir stres kaynağı olabilir. Hamilelik sırasında annelerin fiziksel ve zihinsel sağlıklarında değişiklikler olabilir ve bu değişiklikler erken doğum nedeniyle daha da artabilir. Ayrıca, erken doğum yapılan bebekler genellikle yenidoğan yoğun bakım ünitesinde (YYBÜ) yatırılır ve anneler bu süreçte bebeklerine uzakta olabilirler. Bu da annelerin psikolojik durumlarını olumsuz etkileyebilir.
Erken doğum riskini azaltmak için bazı önlemler alınabilir. Örneğin, hamilelik sırasında sigara içilmemesi, sağlıklı bir diyet takip edilmesi ve doktor kontrollerine düzenli olarak gidilmesi erken doğum riskini azaltabilir. Ayrıca, doktorlar erken doğum riski olan kadınların hamileliklerini izlemek için bazı testler yapabilirler. Bu testler, bebeğin gelişimini izlemek ve erken doğum riskini ortaya koyan sebepleri önlemek için yapılır.
Erken Doğum Önlemleri
Erken doğum, bebeğin sağlıklı bir şekilde büyüyememesi ve gelişememesi nedeniyle bazı sonuçlar doğurabilir. Bu nedenle, erken doğumun önlenebilmesi için önlemler alınması önemlidir.
Erken doğum önlemleri arasında şunlar sayılabilir:
- Doktora düzenli olarak gitmek: Hamilelik sırasında doktora düzenli olarak gitmek, erken doğum riskini azaltmaya yardımcı olabilir. Doktor, hamilelik sırasında sağlık sorunlarını tespit ederek gerekli tedaviyi uygulayabilir.
- Tavsiye edilen ilaçları düzenli olarak kullanmak: Doktor tarafından tavsiye edilen ilaçları düzenli olarak kullanmak, erken doğum riskini azaltmaya yardımcı olabilir.
- Sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürmek: Hamilelik sırasında sigara içmemek, alkol kullanmamak ve sağlıklı beslenmek erken doğum riskini azaltmaya yardımcı olabilir.
- Stresi azaltmak: Hamilelik sırasında yüksek düzeyde stres, erken doğum riskini artırabilir. Bu nedenle, stresi azaltmaya yönelik yöntemler uygulamak önemlidir. Bu yöntemler arasında meditasyon, yoga, derin nefes alma teknikleri ve müzik dinlemek sayılabilir.
- Önerilen aşıları yaptırmak: Önerilen aşıları yaptırmak, hamilelik sırasında oluşabilecek bazı sağlık sorunlarını önleyebilir ve erken doğum riskini azaltabilir.
- Gerektiğinde ilaç tedavisi: Doktor tarafından verilen ilaç tedavisini düzenli olarak kullanmak, erken doğum riskini azaltmaya yardımcı olabilir.
Kısacası erken doğum önlemleri, hamilelik sırasında doktora düzenli olarak gitmek, tavsiye edilen ilaçları düzenli olarak kullanmak, sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürmek, stresi azaltmak ve önerilen aşıları yaptırmak gibi unsurları içerir. Bu önlemler, erken doğum riskini azaltmaya yardımcı olabilir ve bebeğin sağlıklı bir şekilde büyüyüp gelişmesine yardımcı olabilir.
Erken Doğum Tedavisi
Erken doğum yapılan bebekler için tedavi seçenekleri de mevcuttur. Örneğin, YYBÜ'de yatırılan bebekler için solunum cihazları ve diğer makinelere ihtiyaç olabilir. Ayrıca, bebekler için beslenme ve ilaç tedavisi de verilebilir. Erken doğum yapılan bebeklerin sağlık durumları çok farklı olabilir ve bu nedenle de tedavi yöntemleri de farklılık gösterebilir. Erken doğum, bebeğin ve annenin sağlığı için ciddi bir risk olabilir. Ancak, bu riskler azaltılabilir ve bebekler için uygun tedavi seçenekleri mevcuttur.
Genel olarak konuşmak gerekirse, erken doğum yapılan bebekler için tedavi seçenekleri, bebeğin sağlık durumuna göre değişebilir. Örneğin, solunum problemleri olan bebekler için solunum cihazları kullanılabilir veya beslenme problemleri olan bebekler için sondaj yoluyla beslenme verilebilir. Ayrıca, bebeklerin ilaç tedavisine ihtiyaç duyabileceği de olabilir. Erken doğum yapılan bebeklerin sağlık durumları çok farklı olabilir ve bu nedenle de tedavi yöntemleri de farklılık gösterebilir. Fakat gelişen teknoloji ve artan tıbbi bilgi birikimleriyle günümüzde erken doğumlar da anne ve bebek için olumsuzluklar neredeyse yok denecek kadardır. Sonuç olarak, erken doğum bebeklerin ve annelerin sağlığı için bir risk olabilir. Ancak, bu riskler azaltılabilir ve bebekler için uygun tedavi seçenekleri mevcuttur.